RODZAJE SPOŁECZEŃSTW,

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
HISTORYCZNE FORMY ORGANIZACJI SPO�ECZE�STWAJednym z zada� socjologii jest badanie zachodz�cych zmian w spo�ecze�stwie.Pojecie ROZWOJU SPO�ECZNEGO � zanik lub powstawanie nowych zjawisk spo�ecznych (powstawanie instytucji pa�stwowych po rozpadzie wsp�lnoty pierwotnej). Przez rozw�j spo�eczny nale�y r�wnie� rozumie� tworzenie nowych warto�ci i norm i modeli zachowa�.Trzy rodzaje teorii rozwoju spo�ecznego:1.linearna2.cykliczna3.dychotomiczneTEORIA LINEARNA zak�ada, �e spo�ecze�stwo ulega przemianom w toku rozwoju historycznego. Zmiany nie s� przypadkowe, �ci�le zdeterminowane i ukierunkowane, przebiegaj�ce od fazy pierwotnej do fazy docelowej.HERBERT SPENCER � spo�ecze�stwo przechodzi od stanu barbarzy�stwa (spo�ecze�stwa militarnego) do nowoczesnego spo�ecze�stwa industrialnego (pokojowego)Karol Marks � spo�ecze�stwo w toku rozwoju przechodzi od fazy wsp�lnoty rodowo-plemiennej poprzez okres niewolnictwa, feudalizmu, kapitalizmu do spo�ecze�stwa socjalistycznego i komunistycznego. Rozw�j spo�eczny zwi�zany jest z zmianami sposob�w produkcji � si� wytw�rczych (nowe narz�dzia, technologie) oraz stosunk�w produkcji (zmieniaj�ce si� stosunki spo�eczne powstaj�ce w zwi�zku ze spo�ecznym procesem produkcji � relacje mi�dzy przedsi�biorca a robotnikiem). Dostosowanie stosunk�w produkcji do zmieniaj�cych si� si� wytw�rczych zachodzi na drodze rewolucyjnej.Teorie cykliczne � zak�adaj�, �e zmiany polegaj� na przechodzeniu od jednej fazy do drugiej, a nast�pnie na powrocie do fazy wyj�ciowej.Giambattisty Vico � spo�ecze�stwo w trakcje historycznego rozwoju przechodzi trzy okresy:1.boski � ustr�j teokratyczny, dominacja stanu kap�a�skiego2.wiek bohater�w � ustr�j republiki arystokratycznej, dominacja stanu rycerskiego3.wiek ludzi � ustr�j demokratyczny, dominacja ludu, posp�lstwaTrzy fazy powtarzaj� si� w zmienionych formach.TEORIE DYCHOTOMICZNE � zak�adaj�, �e spo�ecze�stwa w toku rozwoju historycznego przechodzi od struktury opartej na grupach pierwotnych do form opartych na grupach umownych.Charles H. Cooley (1864-1929) � dokona� on podzia�u grup spo�ecznych na dwa rodzaje:pierwotne � oparte na stosunkach pokrewie�stwa, przyja�ni, stosunkach s�siedzkichwt�rne � oparte na stosunkach sformalizowanychZdaniem Cooley�a w miar� rozwoju spo�ecze�stwa (industrializacja, urbanizacja) grupy wt�rne stopniowo zdominowuj� struktur� spo�eczn�.Marksistowska typologia spo�ecze�stw:pierwotneniewolnicze (podstawa instytucja niewolnictwa)feudalne (hierarchiczna struktura wynikaj�ca z zale�no�ci miedzy w�a�cicielami ziemskimi a innymi grupami spo�ecznymi)kapitalistyczne (oparte na prywatnej w�asno�ci �rodk�w produkcji)socjalistyczne (spo�eczna w�asno�� �rodk�w produkcji)We wsp�czesnej socjologii wyr�nia si� cztery podstawowe typy spo�ecze�stwa:1.pierwotne2.feudalne (rolniczo-ch�opskie)3.industrialne4.postindustrialneSPO�ECZE�STWA PIERWOTNE � wzrost liczebno�ci plemienia prowadzi do wyodr�bnienia si� wsp�lnot rodowych i klan�w. Wsp�cze�nie Indianie w Ameryce Po�udniowej, Aborygeni w Australii oraz w AfryceSPO�ECZE�STWA FEUDALNE - w �redniowieczu w Europie i Azji. Silnie zhierarchizowane, charakteryzowa�o si� podzia�em na klasy, kasty warstwy spo�eczne. Odznacza�o si� r�wnie� zr�nicowaniem pod wzgl�dem kulturowym (kultury regionalne) � specyficzne dla poszczeg�lnych region�w zwyczaje i obyczaje, stroje, gwary i dialekty.SPO�ECZE�STWO INDUSTRIALNE � ukszta�towa�o si� w XIX wieku, rozwin�o si� na pocz�tku XX wieku w krajach Europy Zachodniej � Anglia, Francja, Niemcy.Jego powstanie nale�y wi�za� z post�pem naukowo-technicznym, powstaniem nowych technologii produkcji (maszyna parowa, energia elektryczna) oraz wynikaj�cym z nich rozwojem przemys�u.Znacznym zmianom uleg�a struktura spo�eczna. Podstawa gospodarki sta� si� przemys�, a podstaw� spo�ecze�stwa - robotnicy.Zmiana proporcji ludno�ci miejskiej i wiejskiej.Spo�ecze�stwo industrialne charakteryzuje si� znaczna ruchliwo�ci� spo�eczn�, polegaj�ca nie tylko na ruchach migracyjnych ale r�wnie� zwi�zanej z awansem lub degradacj� spo�eczn�.Kultur� spo�ecze�stwa industrialnego charakteryzuje zjawisko standaryzacji (ujednolicenia) w dziedzinie wzor�w zachowa� i racjonalizacji ludzkich dzia�a� (kierowanie si� przede wszystkim rachunkiem koszt�w i zysk�w)Charakterystycznym zjawiskiem jest r�wnie� umasowienie kultury za po�rednictwem pracy radia i telewizji.WSPӣCZESNE FORMY ORGANIZACJI SPO�ECZE�STWA:POSTINDUSTRIALNEGLOBALNEINFORMACYJNEMASOWEWOLNEGO CZASUSPO�ECZE�STWO OTWARTESPO�ECZE�STWO POSTINDUSTRIALNEPojecie to zastosowali po raz pierwszy socjolodzy:Francuz ALAIN TOURAIN w 1969Amerykanin DANIEL BELLL w 1973Dotyczy ono g��wnie zmian jakie dokona�y si� w Stanach Zjednoczonych oraz niekt�rych pa�stwach Europy Zachodniej w drugiej po�owie XX wieku. Zwi�zane s� one z automatyzacj� produkcji (robotyzacja, komputeryzacja itp.) i wynikaj�c� z niej zmiana w strukturze zatrudnienia. Wsp�cze�nie przyjmuje si�, �e je�li ponad 50% zatrudnionych pracuje w us�ugach to mamy doczynienia z ze spo�ecze�stwem postindustrialnym.W USA w roku 1929 zatrudnienie w sferze us�ug wynosi�o oko�o 40 % a w 1980 wzros�o do 70 %.W gospodarce spo�ecze�stw postindustrialnych dominuj� wielkie ponadnarodowe korporacje finansowo-przemys�owe. Produkcja ma charakter masowy. Wi�kszo�� ludno�ci zamieszkuje du�e aglomeracje miejskie. Rozwija si� kultura masowa, kt�ra za po�rednictwem medi�w dociera do wielu milion�w.SPO�ECZE�STWO GLOBALNE � post�p naukowy w dziedzinie telekomunikacji pozwala na powstanie hipotezy o mo�liwo�ci powstania SPO�ECZE�STWA GLOBALNEGO � WSP�LNOTY WSZYSTKICH LUDZI ZAMIESZKUJ�CYCH ZIEMI�.Jednym z tw�rc�w tej koncepcji � kanadyjski socjolog Herbert Marshall MacLuhan.Wsp�czesny �wiat jako GLOBALNA WIOSKA w kt�rej odleg�o�ci nie odgrywaj� ju� tak istotnej roli a mo�liwo�ci komunikowania s� nieograniczone.Powszechny dost�p do prasy, radia i telewizji wp�yn� znacz�co na kszta�towanie si� �wiadomo�ci cz�owieka. Post�p w telekomunikacji stwarza warunki do powstawania i dzia�alno�ci ponadpa�stwowych organizacji i instytucji ekonomicznych jak �wiatowa Organizacja Handlu; Mi�dzynarodowy Fundusz Walutowy oraz organizacje regionalne jak wsp�lnoty europejskie.Kszta�tuj� one poczucie spo�ecznej odpowiedzialno�ci za losy ca�ej ludzko�ci.Mi�dzy innymi pa�stwa wysoko rozwini�te udzielaj� pomocy finansowej i technologicznej krajom Trzeciego �wiata.Proces kszta�towania si� spo�ecze�stwa globalnego zwany globalizacj� ma wielu przeciwnik�w dostrzegaj�cych zagro�enie uzale�nienia si� ma�ych pa�stw od organizacji mi�dzynarodowych kierowanych przez wysoko rozwini�te kraje.SPO�ECZE�STWO INFORMACYJNE � rozw�j nowoczesnych technologii informacyjnych (komputer internet)W spo�ecze�stwie tym informacja sta�a si� takim samym towarem jak �ywno��, odzie�, sprz�t gospodarstwa domowego itp.Pierwszoplanow� rol� w gospodarce odgrywaj� firmy zajmuj�ce si� gromadzeniem, przetwarzaniem, przekazywaniem i u�ytkowaniem informacji.Podstawowa cech� spo�ecze�stwa informacyjnego jest powszechno�� dost�pu do informacji.Powszechny dost�p do internetu powoduje powstanie nowych specyficznych wi�zi spo�ecznych kszta�tuj�cych si� podczas komunikowania si� za pomoc� poczty elektronicznej czy czatach.SPO�ECZE�STWO MASOWE � rozw�j �rodk�w masowego przekazu.Cz�sto jest przeciwstawiane spo�ecze�stwu tradycyjnemu o s�abo rozwini�te gospodarce i niskim standardzie �ycia, ale silnym poczuciu wsp�lnoty jej cz�onk�w.Spo�ecze�stwo masowe charakteryzuje si� znacznym zurbanizowaniem, wysok� g�sto�ci� zaludnienia oraz ogromnym znaczeniem �rodk�w masowego przekazu.KRYTYKA dotyczy:zaniku wy�szych idea��w i warto�cibraku wp�ywu religii na �ycie spo�eczneoderwanie si� od tradycji danego spo�ecze�stwaZdaniem krytyk�w jest ono konformistyczne i podatne na wp�ywy nie tylko reklamy ale i propagandy oraz manipulacji politycznej. Zanikaj� w nim elity umys�owe i spo�eczne. W zamian pojawia si� kult przeci�tno�ci.Spo�ecze�stwo masowe charakteryzuje si� r�wnie� konsumpcyjnym stosunkiem do �ycia oraz brakiem zainteresowania bie��cymi problemami spo�ecznymi i bierno�ci� w �yciu publicznym.IDEA SPO�ECZE�STWA WOLNEGO CZASU � rozw�j przemys�u i nowe technologie pozwoli�y na skr�cenie w XX wieku czasu pracy.Wolny czas --- jednak nie potrafimy z niego korzysta�, zazwyczaj dodatkowo pracujemy.Wi�ksza ilo�� czasu wolnego przyczyni�a si� do rozwoju kultury masowej � wsp�czesny cz�owiek ma wi�cej czasu na czytanie prasy s�uchanie radia czy ogladanie telewizji.Demokratyzacja �ycia politycznego spowodowa�o powstania koncepcji SPO�ECZE�STWA OTWARTEGO. Po raz pierwszy tego terminu u�y� francuski filozof Henri Bergson, a spopularyzowa� austriacki filozof Karl Poper.Spo�ecze�stwo otwarte to spo�ecze�stwo wolne i demokratyczne, zapewniaj�ce obywatelom mo�liwo�� dokonywania wybor�w i ponoszenia za nie odpowiedzialno�ci.W spo�ecze�stwie takim panuj� pe�ne swobody polityczne, sprawiedliwo�� i poszanowanie prawa.Poper przeciwstawia spo�ecze�stwo otwarte SPO�ECZE�STWU ZAMKNI�TEMU (kt�rego zwolennikiem by� Platon). W tym spo�ecze�stwie obowi�zywa�y sztywne regu�y w postaci nakaz�w i zakaz�w. Obowi�zuj�c� zasad� by�o odci�cie si� od obcych wp�yw�w, kt�re mog�y zagrozi� nienaruszalno�ci tych zasad. �ycie jednostki podporz�dkowane by�o interesowi pa�stwa i og�u spo�ecze�stwa.Poper podkre�la� zbie�no�� cel�w i za�o�e� spo�ecze�stwa zamkni�tego i totalitaryzmu.SPO�ECZE�STWO OBYWATELSKIEPojecie spo�ecze�stwa obywatelskiego jest wieloznaczne. W najw�szym znaczeniu dotyczy ono g��wnie sfery ekonomicznej obszaru swobodnej wymiany d�br i us�ug.Spo�ecze�stwo obywatelskie nale�y rozumie� jako zbiorowo�� ukszta�towan� dzi�ki dzia�aniu r�nych instytucji �ycia politycznego, jak wybory powszechne, organizacje polityczne i spo�eczne oraz kultura polityczna. Dzi�... [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • tejsza.htw.pl

    •